Mất ngủ là một tình trạng quen thuộc mà hầu hết chúng ta đều từng trải qua. Tuy nhiên, khi tình trạng này kéo dài liên tục trong nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng, nó có thể trở thành mất ngủ kéo dài – hay còn gọi là mất ngủ mãn tính. Theo các nghiên cứu, khoảng 10-15% dân số thế giới đang phải đối mặt với vấn đề này. Mất ngủ kéo dài không chỉ khiến bạn mệt mỏi mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất, tinh thần và chất lượng cuộc sống. Vậy, khi nào bạn nên gặp bác sĩ vì mất ngủ kéo dài? Và đâu là những sai lầm cần tránh để không làm tình trạng tồi tệ hơn? Hãy cùng Silk Slumber tìm hiểu trong bài viết này.
I. Mất ngủ kéo dài là gì?
1. Định nghĩa và dấu hiệu nhận biết
Mất ngủ kéo dài được y học định nghĩa là tình trạng khó ngủ, không thể duy trì giấc ngủ hoặc thức dậy quá sớm, diễn ra ít nhất 3 đêm mỗi tuần và kéo dài trong 3 tháng hoặc hơn. Đây không chỉ là những đêm mất ngủ thông thường mà là một vấn đề mãn tính đòi hỏi sự chú ý đặc biệt.
Một số triệu chứng phổ biến của mất ngủ kéo dài bao gồm:
- Khó bắt đầu giấc ngủ: Bạn nằm trên giường hàng giờ mà vẫn không thể chìm vào giấc ngủ.
- Thức giấc giữa đêm: Thường xuyên tỉnh giấc và khó ngủ lại.
- Thức dậy quá sớm: Không thể ngủ lại dù vẫn còn rất mệt.
- Mệt mỏi ban ngày: Cảm giác uể oải, thiếu năng lượng, khó tập trung trong công việc hoặc học tập.
- Tâm trạng bất ổn: Dễ cáu gắt, lo âu hoặc thậm chí rơi vào trạng thái trầm cảm.
2. Tác động của mất ngủ kéo dài
Mất ngủ kéo dài không chỉ dừng lại ở việc khiến bạn thiếu ngủ. Nếu không được kiểm soát, nó có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh tim mạch, tiểu đường loại 2, hoặc rối loạn tâm lý. Hơn nữa, nó còn làm suy giảm hiệu suất làm việc, ảnh hưởng đến các mối quan hệ và khiến bạn cảm thấy cuộc sống trở nên nặng nề. Vì vậy, việc nhận biết và xử lý mất ngủ kéo dài kịp thời là điều vô cùng cần thiết.
II. Khi nào cần gặp bác sĩ vì mất ngủ kéo dài?
Không phải mọi trường hợp mất ngủ đều cần đến sự can thiệp của bác sĩ. Tuy nhiên, nếu bạn rơi vào một trong những vấn đề sau, thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo đã đến lúc bạn nên tìm đến chuyên gia:
1. Các biện pháp tự cải thiện không hiệu quả
Bạn đã thử thay đổi thói quen sống như đi ngủ đúng giờ, hạn chế caffeine, tạo không gian ngủ thoải mái nhưng tình trạng mất ngủ kéo dài vẫn không cải thiện sau vài tuần hoặc vài tháng? Đây là dấu hiệu cho thấy vấn đề có thể phức tạp hơn và cần được bác sĩ đánh giá.
2. Ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày
Nếu mất ngủ khiến bạn liên tục mệt mỏi, buồn ngủ ban ngày, không thể tập trung vào công việc hoặc học tập, đó là lúc bạn cần sự giúp đỡ chuyên môn. Đừng để mất ngủ kéo dài cản trở cuộc sống của bạn lâu hơn nữa.
3. Xuất hiện các triệu chứng bất thường
Mất ngủ đôi khi là biểu hiện của các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn như trầm cảm, rối loạn lo âu, đau mãn tính, hoặc khó thở khi ngủ (hội chứng ngưng thở khi ngủ). Nếu bạn gặp các triệu chứng như đau ngực, khó thở, hoặc tâm trạng bất ổn kéo dài, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán chính xác.
Việc gặp bác sĩ không chỉ giúp bạn tìm ra nguyên nhân mà còn nhận được phác đồ điều trị phù hợp, từ thay đổi lối sống đến sử dụng thuốc nếu cần thiết. Đừng chần chừ khi cơ thể bạn đang “kêu cứu” vì mất ngủ kéo dài.
III. 4 điều tuyệt đối không được làm khi mắc mất ngủ kéo dài
Khi đối mặt với mất ngủ, nhiều người vô tình mắc phải những sai lầm khiến tình trạng trở nên tồi tệ hơn.
1. Bỏ qua việc tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ
Sai lầm: Nhiều người chỉ cố gắng “ép” mình ngủ mà không tìm hiểu lý do thực sự đằng sau tình trạng mất ngủ kéo dài.
Tại sao nguy hiểm?: Mất ngủ có thể là triệu chứng của các vấn đề như căng thẳng mãn tính, rối loạn nội tiết (ví dụ: bệnh tuyến giáp), hoặc các bệnh lý khác. Nếu không giải quyết tận gốc, bạn sẽ không bao giờ thoát khỏi vòng luẩn quẩn này.
Lời khuyên: Hãy đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia giấc ngủ để được kiểm tra toàn diện. Việc chẩn đoán đúng sẽ giúp bạn điều trị hiệu quả hơn.
2. Lạm dụng thuốc ngủ mà không có chỉ định
Sai lầm: Tự ý mua và sử dụng thuốc ngủ để “ép” cơ thể nghỉ ngơi.
Tại sao nguy hiểm?: Dùng thuốc ngủ không theo hướng dẫn có thể dẫn đến phụ thuộc, làm giảm hiệu quả tự nhiên của giấc ngủ và gây ra tác dụng phụ như buồn ngủ ban ngày, mất trí nhớ tạm thời.
Lời khuyên: Nếu cần dùng thuốc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được kê đơn đúng liều lượng và thời gian. Song song đó, kết hợp cải thiện thói quen ngủ để đạt kết quả lâu dài.
3. Không duy trì lịch ngủ đều đặn
Sai lầm: Đi ngủ và thức dậy vào những giờ khác nhau mỗi ngày, đặc biệt là cuối tuần.
Tại sao nguy hiểm?: Điều này làm rối loạn nhịp sinh học – “đồng hồ” tự nhiên điều chỉnh giấc ngủ của cơ thể. Khi nhịp sinh học bị phá vỡ, mất ngủ kéo dài sẽ càng khó cải thiện.
Lời khuyên: Hãy đặt một khung giờ cố định để đi ngủ và thức dậy, kể cả vào ngày nghỉ. Điều này giúp cơ thể hình thành thói quen ngủ lành mạnh.
4. Để căng thẳng và lo âu chi phối tâm trí
Sai lầm: Lo lắng quá mức về việc “tối nay liệu có ngủ được không”, từ đó tạo áp lực tinh thần.
Tại sao nguy hiểm?: Càng lo lắng, bạn càng khó thư giãn, dẫn đến một vòng luẩn quẩn: stress gây mất ngủ, và mất ngủ lại sinh ra stress.
Lời khuyên: Thử các kỹ thuật thư giãn như hít thở sâu, thiền định hoặc nghe nhạc nhẹ nhàng trước khi ngủ. Nếu căng thẳng kéo dài, hãy cân nhắc tìm đến chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ.
Xem thêm: VAI TRÒ CỦA ÁNH SÁNG VÀ MÔI TRƯỜNG TRONG VIỆC NGỦ NGON GIẤC
Mất ngủ kéo dài không phải là vấn đề bạn có thể bỏ qua hay tự giải quyết một cách ngẫu nhiên. Nếu tình trạng này đã kéo dài quá lâu hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị.
Đồng thời, tránh xa những sai lầm kể trên và bắt đầu xây dựng thói quen ngủ khoa học ngay từ hôm nay. Một giấc ngủ ngon không chỉ giúp bạn khỏe mạnh mà còn mang lại năng lượng để tận hưởng cuộc sống trọn vẹn hơn. Bạn đã sẵn sàng để nói lời tạm biệt với mất ngủ kéo dài chưa?